عافیت‌سوزی

شماره‌ی 326 :

53. در خصوص اینکه آیا کارمندان و شاگردان تاجر، «نماینده» محسوب می‌شوند باید گفت اگر کارمند درباره‌ی شرائط قراردادی که با مشتریان می‌بندد، اختیاری نداشته باشد، کارگر تاجر است و درصورتی‌که خسارتی به مشتریان وارد آورد تاجر باید جبران کند.

54. اگر اراده‌ی شاگرد یا کارمند در تنظیم شرائط قرارداد مؤثر باشد، نماینده محسوب می‌شود و بنابراین اهلیت و عیوب اراده‌ی کارمند یا شاگرد باید برای ارزیابی صحت قرارداد، مدّ نظر قرار گیرد.

شماره‌ی 327 :

55. اگر نماینده به هنگام عقد، سمت نمایندگی خود را آشکار نکند در برابر طرف قرارداد مسؤول اجرای تعهدات است و ماده‌ی 196 قانون مدنی را نباید به‌گونه‌ای تفسیر کرد که اثبات نمایندگی پس از عقد هم نماینده را از اجرای تعهدات قراردادی معاف کند.

شماره‌ی 330 :

56. در جایی که وکالت، مطلق است (در اموال من وکیل هستی)، ماده‌ی 661 قانون مدنی، وکالت را محدود به اداره‌ی اموال موکل می‌داند، این ماده جنبه‌ی امری ندارد.

شماره‌ی 331 :

57. اگر نماینده از حدود اختیاری که مقنن (در مورد نماینده‌ی قانونی) یا دادگاه (در مورد نماینده‌ی قضایی) یا موکل (در مورد نماینده‌ی قراردادی) به او اعطا کرده است تجاوز کند، عمل او فضولی است و اصیل، در صورت رد عمل، مسؤولیتی نسبت به اجرای تعهدات ندارد.

58. درصورتی‌که نماینده‌ای که از حدود اختیار تجاوز کرده، سرپرست محجور باشد (نمایندگی قانونی یا قضایی / ولی یا قیم) تنفیذ عملِ فضولی موکول به رفع حجر از مُوَلّیٰ‌علیه است.

59. اگر نماینده در حدود اختیار عمل کند اما عمداً سود خود را در نظر بگیرد و مصلحت اصیل را نادیده بینگارد عمل فضولی است. (مثل جایی که همان مالی که موضوع وکالت است را می‌فروشد اما به نصف قیمت و خریدار هم خودش است)

60. اگر نماینده در حدود اختیار عمل کند اما با وجود رعایت احتیاط و انجام تلاش‌های ممکن، عملی که انجام می‌دهد به مصلحت موکل نباشد، عمل نافذ و معتبر است و نماینده هم مسؤولیتی در قبال خسارت وارد شده ندارد، چون تعهد نماینده، تعهد به وسیله است، نه به نتیجه.

61. اگر نماینده در حدود اختیار عمل کند اما بی‌احتیاطی کند و در نتیجه‌ی تقصیر او مصلحت اصیل رعایت نشود، عمل نسبت به اصیل نافذ است اما اصیل پس از اجرای تعهدات مربوطه، می‌تواند برای مطالبه‌ی خسارت ناشی از این بی‌احتیاطی به نماینده رجوع کند.

مربوط به شنبه سوم بهمن